مقدمه

حفظ سلامت گله‌های طیور یکی از مهم‌ترین اصول در صنعت مرغداری است. بیماری‌های عفونی مانند وبا و کوریزا می‌توانند خسارات سنگینی به مرغداران وارد کنند. شناخت علائم، راه‌های انتقال، پیشگیری و درمان این بیماری‌ها نقش مهمی در کنترل و کاهش تلفات دارد.

بیماری وبا در طیور

تعریف:

وبا یکی از بیماری‌های بسیار خطرناک و واگیردار در طیور است که توسط باکتری Pasteurella multocida ایجاد می‌شود. این بیماری می‌تواند باعث تلفات سنگین در گله‌های مرغ شود.

علل بیماری:

عامل اصلی بیماری، باکتری Pasteurella multocida است. عواملی مانند شرایط نامناسب محیطی، استرس، تغذیه ضعیف و عدم رعایت بهداشت می‌توانند زمینه‌ساز بروز بیماری باشند.

راه‌های انتقال:

وبا از طریق تماس مستقیم با پرندگان آلوده، آب و غذای آلوده، و وسایل انتقال‌دهنده مانند لباس، کفش و تجهیزات منتقل می‌شود.

علائم بیماری:

• بی‌حالی
• تنگی نفس
• ترشحات بینی
• تغییر در رنگ و شکل مدفوع
• مرگ ناگهانی در موارد شدید

تشخیص:

تشخیص بیماری بر اساس علائم بالینی، سابقه بیماری در گله، و آزمایش‌های آزمایشگاهی انجام می‌شود.

بیماری کوریزا (سرماخوردگی عفونی)

انتقال:

• تماس مستقیم طیور با یکدیگر
• خوراک، آب و قطرات ناشی از عطسه و سرفه
• تجهیزات آلوده
• ورود پرنده ناقل به گله سالم
• انتشار سریع در گله (در عرض ۲۴ ساعت)

علائم بالینی:

• تورم یک یا هر دو چشم
• ترشحات بینی و اشک
• کاهش اشتها
• افت تولید تخم‌مرغ
• صدای غیرعادی به دلیل التهاب نای
• اختلال در رشد در موارد مزمن

تشخیص:

با جداسازی عامل بیماری از نواحی سینوس‌ها و چشم، و استفاده از روش‌های آزمایشگاهی مانند کشت باکتریایی و آزمایش‌های سرولوژی، می‌توان بیماری را تشخیص داد.

درمان بیماری‌ها:

درمان شامل حذف عامل بیماری‌زا از گله، جداسازی طیور آلوده، استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها، و کاهش تراکم در محل نگهداری طیور است. انتخاب صحیح دارو، نحوه مصرف و دوز مناسب نقش مهمی در موفقیت درمان دارد.

پیشگیری و رعایت اصول بهداشتی:

• واکسیناسیون کامل و منظم
• کنترل جمعیت و تراکم گله
• ضدعفونی محیط و تجهیزات
• جداسازی پرندگان بیمار
• رعایت بهداشت فردی و محیطی

انتقال به انسان:

برخی عوامل بیماری‌زا می‌توانند به انسان نیز منتقل شوند. تشخیص به‌موقع و درمان مناسب، به‌ویژه در افرادی که با دام و طیور در تماس هستند، اهمیت زیادی دارد.